Έναρξη ατομικής επιχείρησης: Η διαδικασία βήμα – βήμα

Για να έχετε οδηγηθεί εδώ, σημαίνει ότι μάλλον σκέφτεστε να μπείτε στον κόσμο των επιχειρήσεων και να ανοίξετε τη δική σας εταιρεία.

Το τι επιχείρηση να ανοίξετε, ειδικά αν έχετε μικρό κεφάλαιο, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα, για το οποίο μπορείτε να πάρετε ιδέες από το σχετικό και χρήσιμο άρθρο μας.

Πάμε, όμως, ξανά στα δικά μας!

Η έναρξη ατομικής επιχείρησης αποτελεί μια συναρπαστική πρόκληση και δε θα λέγαμε ότι έχετε άδικο. Ωστόσο, είναι ταυτόχρονα και μια διαδικασία που χρειάζεται προσεκτικό σχεδιασμό και σίγουρα απαιτεί υπομονή.

Γι’ αυτό, μην πάτε πουθενά!

Γιατί στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τι χρειάζεται για να κάνετε έναρξη ατομικής επιχείρησης και θα δούμε τη διαδικασία αναλυτικά βήμα προς βήμα.

Πρώτα απ’ όλα, όμως, πρέπει να πούμε πως η διαδικασία για την δημιουργία ατομικής επιχείρησης μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: ηλεκτρονικά, μέσω του gov.gr, αλλά και με φυσικό τρόπο, στην αρμόδια ΔΟΥ (Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία).

Ας δούμε πρώτα την έναρξη με φυσικό τρόπο, μέσω της αρμόδιας Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας!

Έναρξη ατομικής επιχείρησης με φυσικό τρόπο στη ΔΟΥ

Τι χρειάζεται να κάνετε για να ανοίξετε το δικό σας κατάστημα;

Πάμε να δούμε αναλυτικά τα βήματα, ένα προς ένα!

1. Προσδιορισμός έδρας επιχείρησης

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να ορίσετε την έδρα της επιχείρησής σας.

Ως έδρα θεωρείται ο φυσικός χώρος στον οποίο θα εκτελείται η εμπορική δραστηριότητα της επιχείρησης και εκεί θα βρίσκονται και τα φορολογικά βιβλία.

Ίσως αναρωτιέστε αν μπορείτε να διαλέξετε για έδρα της επιχείρησης το σπίτι σας. Να σας πούμε, λοιπόν, ότι αυτό επιτρέπεται μόνο σε περιπτώσεις δραστηριότητας παροχής υπηρεσιών και όχι σε περιπτώσεις εμπορικής δραστηριότητας.

Για να αποδείξετε ότι ένας χώρος λειτουργεί ως επιχειρηματική σας έδρα, απαιτούνται τα εξής έγγραφα:

• Μισθωτήριο συμβόλαιο, εάν ο χώρος ενοικιάζεται.

• Παραχωρητήριο, εάν ο χώρος παραχωρείται δωρεάν.

• Συμβόλαιο ιδιοκτησίας ακινήτου ή Ε9, εάν πρόκειται για ιδιόκτητο χώρο.

Παρεμπιπτόντως, εάν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα για το τι ισχύει με την έδρα ενός ηλεκτρονικού καταστήματος, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στο άρθρο μας για το τι χρειάζεται για τη δημιουργία e-shop!

2. Προέγκριση επωνυμίας και προεγγραφή στο ΓΕΜΗ

Ωραία, προσδιορίστηκε, λοιπόν, η επιχειρηματική έδρα σας.

Και τώρα;

Τώρα χρειάζεται να υπάρξει προέγκριση της επωνυμίας (ή του διακριτικού τίτλου) της επιχείρησης και προεγγραφή της στο ΓΕΜΗ (Γενικό Εμπορικό Μητρώο).

Ανάλογα με την επιχειρηματική σας δραστηριότητα, προεγγράφεστε στο αντίστοιχο Επιμελητήριο, καταβάλλοντας το αντίστοιχο παράβολο. Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κατοχυρώσετε και τον διακριτικό τίτλο ή την επωνυμία της επιχείρησής σας.

3. Προεγγραφή στον ΕΦΚΑ

Τι άλλο πρέπει να κάνω για να ανοίξω μια επιχείρηση;

Το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνετε είναι να πραγματοποιήσετε προεγγραφή στα μητρώα ασφάλισης του ΕΦΚΑ (Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης).

Γι’ αυτό, θα χρειαστεί να μεταβείτε στο υποκατάστημα του ΕΦΚΑ στο οποίο ανήκει η έδρα της επιχείρησής σας και να υποβάλετε τα εξής δικαιολογητικά:

• Αποδεικτικό έδρας ατομικής επιχείρησης

• Αίτηση εγγραφής

• Έγγραφο ασφάλισης (ΑΜΚΑ)

• Υπεύθυνη δήλωση, όπου θα αναγράφεται η έδρα της επιχείρησης και ο Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ)

• Φωτοαντίγραφο δελτίου αστυνομικής ταυτότητας

Με το που γίνει η προεγγραφή στον ΕΦΚΑ, έχετε περιθώριο ενός μήνα να ολοκληρώσετε την έναρξη εργασιών στην εφορία, διαφορετικά η προεγγραφή ακυρώνεται και θα πρέπει να την επαναλάβετε.

4. Έναρξη δραστηριότητας στην εφορία

Είναι εύκολα αντιληπτό πως η έναρξη ατομικής επιχείρησης περνά μέσα από την εφορία.

Οπότε, θα χρειαστεί να πάτε μια βόλτα από τη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία στην οποία ανήκει η επιχειρηματική σας έδρα.

Τι χαρτιά, όμως, χρειάζονται για την έναρξη δραστηριότητας και ατομικής επιχείρησης στην εφορία;

Πάμε να τα δούμε:

• Δελτίο αστυνομικής ταυτότητας

• Το έντυπο μητρώου Δ211, δηλαδή τη Δήλωση έναρξης, μεταβολής, διακοπής εργασιών επιχείρησης (το Δ211 ενοποιεί όλα τα παλιά έντυπα μητρώου Μ2 έως και Μ11 και μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ)

• Βεβαίωση προεγγραφής στο οικείο Επιμελητήριο και στον ΕΦΚΑ

• Υπεύθυνη δήλωση, όπου θα αναγράφεται η έδρα, ο αριθμός μισθωτηρίου και ο ΚΑΔ

• Αποδεικτικό έδρας (μισθωτήριο, παραχωρητήριο, συμβόλαιο ιδιοκτησίας)

• Πτυχίο – άδεια ασκήσεως επαγγέλματος

• Άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας από το Υπουργείο Ανάπτυξης

• Προέγκριση ίδρυσης, εάν πρόκειται για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος

• Άδεια νόμιμης διαμονής στη χώρα, εάν πρόκειται για αλλοδαπά πρόσωπα, υπηκόους χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αυτά, λοιπόν, είναι όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την έναρξη δραστηριότητας στην εφορία και την έναρξη ατομικής επιχείρησης.

Να πούμε εδώ, επίσης, πως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να διενεργηθεί και αυτοψία ή επιτόπιος έλεγχος της έδρας της επιχείρησής σας.

Βέβαια, στην εποχή μετά την πανδημία, αυτός ο επιτόπιος έλεγχος συμβαίνει σπάνια.

5. Ολοκλήρωση έναρξης επιχείρησης

Η διαδικασία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Μετά από όλα αυτά, παραλαμβάνετε τη βεβαίωση έναρξης εργασιών.

Όμως, υπάρχουν ακόμα δύο πράγματα που πρέπει να γίνουν, προκειμένου να ολοκληρωθεί και τυπικά η διαδικασία.

Συγκεκριμένα, χρειάζεται να καταθέσετε τη βεβαίωση έναρξης εργασιών στο αντίστοιχο Επιμελητήριο και στον ΕΦΚΑ, προκειμένου να γίνουν οι οριστικές εγγραφές.

Η ίδρυση της ατομικής σας επιχείρησης είναι γεγονός! Είστε πλέον επιχειρηματίας!

Μετά την έναρξη – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Είδαμε, λοιπόν, τι ακριβώς χρειάζεται για να κάνετε έναρξη της ατομικής σας επιχείρησης.

Όμως, υπάρχουν και κάποια ακόμα πράγματα που πρέπει να έχετε υπόψη σας μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Πάμε να δούμε ποια είναι αυτά!

Φορολογικά βιβλία και στοιχεία

Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα για την εύρυθμη και, κυρίως, νόμιμη λειτουργία της επιχείρησής σας είναι η τήρηση λογιστικών αρχείων, είτε χειρόγραφων είτε ηλεκτρονικών.

Θα πρέπει να προμηθευτείτε τα μπλοκάκια αποδείξεων που απαιτούνται για τη δραστηριότητά σας (λιανικής πώλησης, παροχής υπηρεσιών κ.α.).

Τα βασικά παραστατικά είναι:

• Τιμολόγιο: εκδίδεται για κάθε πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις και υπόκειται σε ΦΠΑ

• Απόδειξη λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών: εκδίδεται για κάθε πώληση ή παροχή σε ιδιώτες καταναλωτές

Σφραγίδα επιχείρησης

Μπορείτε να προμηθευτείτε μια σφραγίδα από ένα τυπογραφείο ή ένα βιβλιοπωλείο.

Στη σφραγίδα θα φαίνονται τα στοιχεία της επιχείρησής σας και, πιο συγκεκριμένα, τα εξής:

• Ονοματεπώνυμο

• Διακριτικός τίτλος

• Δραστηριότητα

• Διεύθυνση έδρας και τηλέφωνο

• ΑΦΜ – ΔΟΥ

• Ιστοσελίδα, αριθμός ΓΕΜΗ κ.α. (προαιρετικά)

Επαγγελματικός τραπεζικός λογαριασμός

Από την ημερομηνία έναρξης δραστηριότητας που θα κάνετε στην εφορία, θα πρέπει μέσα σε έναν μήνα να ανοίξετε έναν επαγγελματικό λογαριασμό όψεως σε κάποια τράπεζα της επιλογής σας και να το δηλώσετε στο taxisnet.

Όλες οι συναλλαγές της επιχείρησης (δαπάνες – εισπράξεις) πρέπει να γίνονται μέσω αυτού του λογαριασμού, κάτι που θα διευκολύνει και τον φορολογικό έλεγχο.

POS (Τερματικό ηλεκτρονικών συναλλαγών και σύστημα καρτών πληρωμής)

Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2019, υπάρχουν κάποια επαγγέλματα που είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν τερματικά ηλεκτρονικών συναλλαγών, τα γνωστά και ως POS.

Μπορείτε, λοιπόν, να προχωρήσετε σε αγορά ή ενοικίαση μιας συσκευής POS, προκειμένου να έχουν οι πελάτες σας τη δυνατότητα να πραγματοποιούν πληρωμές με κάρτα.

Και όχι μόνο αυτό, καθώς σε κάποιον τυχαίο έλεγχο πρέπει να διαπιστωθεί ότι υπάρχει ενεργός τρόπος πληρωμής με κάρτα.

Ταμειακή μηχανή (φορολογικός ηλεκτρονικός μηχανισμός)

Το να επιλέξετε φορολογικό μηχανισμό είναι κάτι που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς θα σας εξυπηρετεί για χρόνια, ενώ η απουσία ταμειακής μηχανής ή βιβλίου μπορεί να φέρει μεγάλα πρόστιμα.

Εάν η φύση της επιχείρησης είναι τέτοια που απαιτεί τη λειτουργία ταμειακής μηχανής, είναι απαραίτητο να προμηθευτείτε μηχανισμό που να συνδέεται online με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και το taxis.

Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να έχετε στο μυαλό σας είναι ότι η δήλωση της Έναρξης των Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών πρέπει να γίνει ηλεκτρονικά μέσω taxis μέσα σε 10 ημέρες από την αγορά.

Βασικές φορολογικές υποχρεώσεις

Τέλος, ας δούμε μαζί ποιες είναι οι βασικές φορολογικές υποχρεώσεις που συνοδεύουν μια ατομική επιχείρηση:

• Βιβλίο εσόδων – εξόδων: παρακολούθηση σε απλογραφικό σύστημα και ενημέρωση υποχρεωτικά κάθε τρεις μήνες

• Φορολογική δήλωση έτους (Ε1 και Ε3)

• Φόρος παρακράτησης επιχειρηματιών: κάθε μήνα για κάθε επιχειρηματία που έχει εκδοθεί τιμολόγιο παρακράτησης φόρου

• Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ): κάθε μήνα και για κάθε εργαζόμενο που αμείβεται με πάνω από 600 ευρώ ή για ορισμένες ειδικότητες

• Δήλωση ενδοκοινοτικών συναλλαγών: αφορά όλες τις συναλλαγές με το εξωτερικό κάθε μήνα

• Δήλωση ΦΠΑ: πρέπει να υποβάλλεται κάθε τρεις μήνες (π.χ. για το τρίμηνο Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος, η δήλωση γίνεται τέλη Απριλίου κ.ο.κ.)

• Μηχανογραφική Υπηρεσία Φορολογίας (ΜΥΦ): συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών και προμηθευτών για όλα τα τιμολόγια για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών

Ψηφιακή έναρξη ατομικής επιχείρησης

Αρχικά, να πούμε πως για την ψηφιακή έναρξη ατομικής επιχείρησης δεν απαιτείται να κάνετε από πριν εγγραφή στο ΓΕΜΗ (Γενικό Εμπορικό Μητρώο) ή στον eΕΦΚΑ (Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης).

Την έναρξη επαγγέλματος ή επιτηδεύματος μπορεί να την κάνει για εσάς ακόμα και ένα τρίτο πρόσωπο, αφού πρώτα το εξουσιοδοτήσετε μέσα από το gov.gr και αφού εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ), προκειμένου να επιβεβαιώσει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου.

Πάμε, όμως, τώρα να δούμε πιο αναλυτικά τα βήματα και ό,τι άλλο χρειάζεται για την ηλεκτρονική έναρξη ατομικής επιχείρησης!

1. Προϋποθέσεις

Κατ’ αρχάς, υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις για να κάνετε χρήση της υπηρεσίας του gov.gr για το άνοιγμα της επιχείρησής σας.

Αυτές είναι:

• να έχετε ελληνικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), που να είναι έγκυρος και ενεργός,

• να είστε ενήλικας, Έλληνας υπήκοος ή υπήκοος άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

• να είστε μόνιμος κάτοικος Ελλάδας, καθώς η έναρξη ατομικής επιχείρησης από κάτοικο του εξωτερικού γίνεται από τον φορολογικό εκπρόσωπο μέσω της ΔΟΥ και του ΓΕΜΗ,

• να σκοπεύετε να ασκήσετε εμπορική δραστηριότητα με έδρα την Ελλάδα και να μην έχετε ήδη άλλη ατομική επιχείρηση στο όνομά σας,

• να διαθέτετε κωδικούς διαπιστευτηρίων Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (δηλαδή, κωδικούς Taxisnet).

2. Αυθεντικοποίηση χρήστη και επιλογή ρόλου

Σε αυτό το σημείο καλείστε να εισάγετε τους προσωπικούς κωδικούς σας του taxisnet. Μετά την επιτυχή εισαγωγή των κωδικών, θα εμφανιστεί στην οθόνη ένα παράθυρο στο οποίο θα πρέπει να επιλεχθεί ο ρόλος με τον οποίο θα γίνει η έναρξη.

Δηλαδή, αν σκοπεύετε να κάνετε έναρξη για εσάς τον ίδιο, τότε θα πραγματοποιήσετε σύνδεση για ιδία χρήση.

Εάν, όμως, έχετε εξουσιοδοτήσει κάποιον άλλον να κάνει έναρξη, τότε ο εξουσιοδοτημένος χρήστης που κάνει τη διαδικασία θα πρέπει να επιλέξει τη σύνδεση εκ μέρους τρίτου, προκειμένου να συνεχίσει.

3. Ανάκτηση στοιχείων φορολογούμενου

Στο συγκεκριμένο βήμα, εμφανίζονται προσυμπληρωμένα τα πεδία με τα προσωπικά σας στοιχεία και, πιο συγκεκριμένα, φαίνονται τα εξής:

• Όνομα

• Επώνυμο

• Πατρώνυμο

• ΑΦΜ

• ΔΟΥ

Αφού ελέγξετε ότι τα παραπάνω στοιχεία είναι σωστά, προχωράτε στο επόμενο βήμα.

4. Επιλογή είδους έδρας (ιδιόκτητη – μισθωμένη)

Το επόμενο βήμα της ψηφιακής διαδικασίας έχει να κάνει με την επιλογή του είδους της έδρας που θα έχει η επιχείρηση.

Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση που πρόκειται για ιδιόκτητη έδρα, πρέπει να συμπληρώσετε τον Αριθμό Ταυτότητας του Ακινήτου (ΑΤΑΚ) και στη συνέχεια να πατήσετε το κουμπί «Εύρεση», προκειμένου να ανακτηθούν τα στοιχεία της ιδιόκτητης έδρας (αριθμός παροχής, είδος ακινήτου, ΑΦΜ ιδιοκτήτη, ονοματεπώνυμο / επωνυμία, όροφος, εμβαδόν).

Ελέγχετε αν όλα τα στοιχεία είναι σωστά και, στη συνέχεια, καθώς το σύστημα ανακτά τα στοιχεία του Δήμου και της Περιφέρειας, εσείς επιλέγετε την περιοχή και τον οικισμό.

Εάν δεν είναι συμπληρωμένος ο Ταχυδρομικός Κώδικας στην εικόνα του ακινήτου στο Ε9, τότε μπορείτε να τον εισάγετε σε αυτό το σημείο.

Η άλλη περίπτωση είναι, αντί για ιδιόκτητη, να είναι μισθωμένη η έδρα.

Σε αυτό το σημείο, συμπληρώνετε τον αριθμό του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου και το έτος σύνταξής του. Το σύστημα θα ανακτήσει τα στοιχεία του μισθωμένου ακινήτου (ΑΤΑΚ, αριθμός παροχής, αριθμός υποβολής μισθωτηρίου, έτος υποβολής, είδος μίσθωσης κ.α.), ώστε να προχωρήσετε στην επιλογή του.

Αφού το σύστημα αναζητήσει και εντοπίσει τα στοιχεία διεύθυνσης του ακινήτου, τα ελέγχετε (και τα διορθώνετε, αν χρειάζεται) και, έπειτα, συμπληρώνετε την περιοχή και τον οικισμό της μισθωμένης έδρας.

5. Συμπλήρωση στοιχείων επιχείρησης και δέσμευση διακριτικού τίτλου

Εδώ χρειάζεται να συμπληρώσετε όλα τα στοιχεία της ατομικής επιχείρησης που θέλετε να ανοίξετε αλλά και να προχωρήσετε σε δέσμευση του διακριτικού της τίτλου (επωνυμία) στο ΓΕΜΗ.

Τα στοιχεία που καλείστε να εισάγετε είναι:

• Στοιχεία επιχείρησης

• Διακριτικός τίτλος

• Προέλευση έναρξης

• Εμπορικό επιμελητήριο

• E-mail

• Ιστοσελίδα

• Σταθερό και κινητό τηλέφωνο

• Στοιχεία ΕΛΠ (Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα), δηλαδή Ημερομηνία Λήξης Φορολογικού Έτους, Ημερομηνία Λήξης 1ου Φορολογικού Έτους, Κατηγορία Βιβλίων

• Στοιχεία ΦΠΑ (Υπαγωγή ΦΠΑ, Τρόπος Ένταξης, Καθεστώς ΦΠΑ, Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης)

• Στοιχεία δραστηριοτήτων επιχείρησης, δηλαδή: Τρόπο Άσκησης Δραστηριότητας, Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ), Περιγραφή, Είδος Δραστηριότητας

6. Αποστολή αίτησης και βεβαίωση έναρξης εργασιών

Και κάπου εδώ η έναρξη επιχείρησης online από το σπίτι σας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.

Αποστέλλετε την αίτηση για την εγγραφή της έναρξης στα μητρώα τόσο της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) όσο και του ΓΕΜΗ.

Έπειτα, εκδίδεται η πολυπόθητη βεβαίωση για την έναρξη των εργασιών, στην οποία περιλαμβάνονται η ημερομηνία και ο αριθμός καταχώρισης στο ΓΕΜΗ.

Η βεβαίωση αυτή διαθέτει προηγμένη ηλεκτρονική σφραγίδα, χρονοσήμανση, κωδικάριθμο και κωδικό QR για την επαλήθευσή του.

Η ανάκτηση της βεβαίωσης έναρξης ατομικής επιχείρησης μπορεί να γίνει από τη διαδικτυακή πύλη της ΑΑΔΕ (myAADE) και, πιο συγκεκριμένα, μέσω της επιλογής «Μητρώο & επικοινωνία / e-κοινοποιήσεις».

Η διαδικασία του πώς κάνω έναρξη ατομικής επιχείρησης ηλεκτρονικά έχει πλέον φτάσει στο τέλος της.

Έναρξη ατομικής επιχείρησης – Επίλογος

Όπως αντιλαμβάνεστε και μόνοι σας, υπάρχουν αρκετά πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη και να προσέξετε πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη διαδικασία της έναρξης της δικής σας ατομικής επιχείρησης.

Ελπίζουμε μέσα από τον συγκεκριμένο οδηγό να σας έχουμε προσφέρει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για να ανοίξετε την πρώτη σας εταιρεία και να υλοποιήσετε τα φιλόδοξα επιχειρηματικά σχέδιά σας.

Εάν, πάντως, θέλετε να δημιουργήσετε το δικό σας ηλεκτρονικό κατάστημα (είτε έχετε φυσικό, είτε όχι), μη χάνετε άλλο χρόνο και προχωρήστε στην κατασκευή e-shop οικονομικά και γρήγορα, μέσα σε μόλις μία ημέρα!